قبل از اين سالها فقط بعضي از افراد و شبكه ها از طريق مردم و سيستمهاي BBS كه سيستمهاي فقط متني و بدون گرافيك بودند با يكديگر ارتباط برقرار مي كردند و در واقع فقط عده اي خاص مثل دانشمندان علوم كامپيوتر، دانشگاهيان و مجموعه هاي اطلاعاتي نظامي از اين سيستم ها بهره مي گرفتند.
در سال 1969 وزارت دفاع آمريكا پروژه اي مبتني بر اتصال چند مركز كامپيوتري در سراسر آمريكا را مطرح كرد. پنتاگون شبكه اي را مي خواست كه در صورت تخريب بخشي از آن در اثر بمباران يا حوادث ديگر، بتواند به كار خود ادامه دهد اين شبكه به ARPANET شهرت يافت.
Advanced Rescarch Projects Agency=ARPA
يا
آژانس پروژه هاي پژوهشي پيشرفته
اين در واقع تولد اينترنت بود. اين شبكه طوري طراحي شد كه يك بخش مركزي نداشته باشد و لذا مي توانست در صورت تخريب هر بخش، به كار خود ادامه دهد در اين شبكه تارعنكبوتي، در كامپيوتر، از مسيرهاي مختلف مي توانست با كامپيوترهاي ديگر ارتباط برقرار كند و اگر يك يا دو كامپويتر و يا پيوند آنها در شبكه از كار مي افتاد.
بقيه مي توانستند از طريق مسيرهاي صدمه نديده با يكديگر ارتباط برقرار كنند.
در دهه 1980 بنياد ملي علوم (NSF)National science foundation)يك شبكه پايه ارتباطاتي جديد را ساخت تا دانشگاهها و مؤسسات پژوهشي را با پنج مركز ابر كامپيوتري در نقاط مختلف آمريكا ارتباط بدهد و اينترنت بزرگتر شد به همين ترتيب كم كم شركتها و دولتها و مؤسسات در اين شبكه ارتباطي بزرگ وارد شدند و هر روز اينترنت بزرگ و بزرگتر شد و اينترنت كنوني كه مجموعه وسيعي از شبكه هاي بزرگ است بوجود آمد. اين شبكه عمدتاً به وسيله شركتهاي مخابراتي بزرگ اداره مي شود.

از اوايل دهه 1990، رشد استفاده از اينترنت به صورت تصاعدي افزايش چشمگيري يافت و نرم افزارهاي ارتباطي نيز پيشرفته تر شده و به سمت راحت تر كردن ارتباطات حركت كردند. طبق آمار بيش از 51 درصد از كاربران اينترنت، از سال 1995 به بعد وارد شبكه اينترنت شده اند.
به هرحال به نظر مي رسد اينترنت بزرگترين و مهمترين موفقيت در تاريخ نوع بشر مي باشد و سهم بزرگي در دگرگوني تمدن بشري ايفا خواهد كرد.  

  اينترنت چيست؟

اينترنت يك شبكه جهاني بزرگ است كه ميليونها نفر و ميليونها كامپيوتررا در سراسر دنيا به يكديگر پيوند داده است . مي توان اينترنت را مشابه يك شبكه جهاني تلفن در نظر گرفت. با اين تفاوت كه در شبكه اينترنت به جاي انسان، كامپيوترها از طريق خطوط تلفن به يكديگر متصل ميشوند.
اينترنت يكي از سيستم هاي ارتباطي است كه بيشترين رشد و گسترش را در ميان سيستم هاي ارتباطي در عمر كامپيوتر و ارتباطات داشته است.
اينترنت يك شبكه جهاني كامپيوتري است كه علاوه بر كامپيوترهاي مستقل و شبكه هاي كوچك محلي ، بيشتر شبكه هاي بزرگ جهاني را در خود داده و امكان تبادل اطلاعات را در بين آنها فراهم نموده است. تمام كامپيوترهاي شبكه اينترنت با يك زبان يكسان با يكديگر ارتباط برقرار مي كنند، به عبارت ديگر ارتباطات در اينترنت بر پايه پروتكل TCPIP مي باشد.
اينترنت را مي توان شبكه شبكه ها نيز دانست. اينترنت را مي توان به عنوان جامعه جهاني بزرگي دانست كه امكان مي دهد ميليونها نفر از مردم در سراسر جهان با يكديگر ارتباط برقرار نموده و اطلاعات و عقايد خود را با يكديگر به اشتراك بگذارند. هر منبعي كه در اينترنت وجود دارد بدين دليل است كه فرد يا گروهي، اطلاعات خود را داوطلبانه در اختيار ديگران قرار داده اند. البته منابعي نيز در اينترنت وجود دارد كه با اخذ هزينه در اختيار كاربران قرار مي گيرد.
عملاً اينترنت را هيچ كس هدايت و اداره نمي كند. هيچ سازمان واحدي هزينه هاي اينترنت نمي پردازد بلكه اينترنت توسط جامعه اي جهاني ايجاد، هدايت و كنترل شده و هر روز گسترش مي يابد.
براي مثال شركت ملي صنايع مس ايران، به عنوان سرويس دهنده اين امكان را براي استفاده كاربران شركت ملي صنايع مس ايران ، ايجاد نموده است. در اين روش، هر كدام از كاربران با server مركزي يا پايگاه سرويس دهنده ارتباط داشته و پايگاه وظيفه سرويس دهي اطلاعاتي را به عهده خواهد داشت.هر پايگاه سرويس دهنده با توجه به سياستگذاري هاي خود مي تواند بخش يا بخش هايي از خدمات اينترنت را به كاربران عرضه نمايد. لازم به تذكر است كه هر پايگاه سرويس دهنده مي تواند خدماتي مشابه با خدمات اينترنت را به صورت داخلي براي كاربران فراهم نمايد.  

  شبكه هاي اطلاعاتي موجود در دنيا :

غير از اينترنت در دنيا شبكه هاي اطلاعاتي گوناگوني وجود دارد كه خدمات متفاوتي را عرضه مي نمايد
Bitnet,AT&, MCI,Prodigy,comperserve,American Onlie
چند تا از شبكه هاي اطلاعاتي مذكور هستند. براي ارتباط و استفاده از خدمات شبكه هاي فوق، بايد از برنامه هاي سرويس گيرنده مخصوص به هر شبكه استفاده نمود. لازم به تذكر است كه براي ورود به هر كدام از شبكه هاي مذكور بايد اجازه ورود را از مديريت شبكه اخذ كرده و هزينه هاي مربوطه نيز پرداخت شود. نكته قابل توجه اين است برخلاف اينترنت، هر كدام در شبكه هاي فوق، توسط يك بخش مديريتي، سرپرستي و هدايت شده و عمدتاً خدمات تخصصي خاصي را عرضه مي كنند. ولي به هر حال شبكه اينترنت فعلاً بزرگترين و محبوبترين شبكه موجود در دنيا است كه هر روز گسترش بيشتري پيدا مي كند.  

  ساختار اينترنت :

به منظور استفاده بهينه از اينترنت، بايد كاربران با ساختار اينترنت و چگونگي كار كرد آنها آشنا شوند تمام كامپيوترهاي اينترنت بايد توسط اتصالات سخت افزاري، در شبكه اي جهاني به يكديگر متصل شده و از نظر نرم افزاري به يك زبان يا پروتوكل واحد با يكديگر به تبادل اطلاعات بپردازند در اين فصل در مورد پروتكل TCP/IP ، شبكه هاي كامپيوتري و كلمات و اصطلاحات مختلف كاربري در اينترنت شرح داده خواهد شد.  

  پروتكل TCP/IP

جهت هماهنگي در ارتباطات و تبادل داده ها، بايد قراردادهاي ارتباطي مشخص و مدوني جهت امكان ايجاد ارتباط گردد. زيرا در صورت عدم وجود قراردادها يا زبان مشترك، امكان تبادل اطلاعات مقدور نخواهد بود. لذا تمام كامپيوترهاي موجود در شبكه اينترنت بايد از پروتكل TCP/IP تبعيت نمايند. در صورتي كه شبكه هاي محلي كوچكي كه به اينترنت متصل شده اند داراي پروتكل هاي ديگري باشند، بايتستي جهت ورود به اينترنت توسط واسطه هاي به شكل مترجم، كه به آنها Gateway گفته مي شود ، پروتكل اختصاصي خود را به TCP/IP تبديل نمايند.  

  پروتكل TCP/IP چيست؟

اين نام مجموعه بيش از 100قرارداد مي باشد كه براي متصل ساختن كامپيوترها و شبكه ها استفاده مي شوند. نام TCP/IP از دو قرارداد بزرگ به نامهاي Transmission.Control , protocol,Internet protocol اخذ شده است.
در داخل اينترنت اطلاعات به صورت جريان ثابتي بين كامپيوترها منتقل نمي شوند، بلكه داده ها به صورت بسته هاي كوچكي به نام pecket، شكسته شده و انتقال مي يابند.
TCP/IP يك پروتكل با قابليت مسيريابي است ، بدين معني كه در اينترنت هر كدام از packet هاي مذكور كه داراي آدرس اختصاصي هستند، مسير يابي شده و هدايت مي شوند. مسيريابها (Routers) آدرس هر packet را بررسي كرده و آنرا به سمت نزديكترين مسير به سوي كامپيوتر هدف سوق مي دهند.
به عنوان مثال‌، بين دو كامپيوتر در اينترنت، يك پيام در حال تبادل مي باشد.
كامپيوتر اول، پيام را به سمت كامپيوتر دوم ارسال مي كند. ابتدا TCP پيام را به تعدادي Packet تقسيم ميكند. همانگونه كه گفته شد هر packet از طريق شبكه فرستاده مي شوند . در اينجا IP بايد آنها را به كامپيوتر دوم منتقل كند. كار انتقال Packet ها شروع مي شود و در شبكه جهاني به سمت كامپيوتر دوم حركت مي كنند. در بين راه مسيريابهاي موجود در پايگاههاي اينترنتي آدرس Packet ها را بررسي كرده و آنها را به نزديكترين و منطقي ترين مسير راهنمايي مي كنند تا اينكه packet ها به كامپيوتر دوم برسند. حال در كامپيوتر دوم TCP، packet ها را به دريافت كرده و آدرسها و وجود خطاها را بررسي مي نمايد. بعد از اينكه تمام packet ها به درستي دريافت شدند، TCP از شماره هاي موجود در آدرسهاي هر Packet براي ساختن مجدد پيام اصلي استفاده كرد و پيام را بازسازي مي نمايد. بدين ترتيب با استفاده از پروتكل TCP/IP ، داده ها انتقال مي يابند.
به طور خلاصه مي توان گفت ، كار IP گرفتن و انتقال Packet ها از يك مكان به مكان ديگر است و كار TCP اداره جريان و تضمين صحت اطلاعات مي باشد.  

  شبكه هاي كامپيوتري :

شبكه (Network) به دو يا چند كامپيوتر گفته مي شود كه به وسيله كابل يا خطوط تلفن بهم متصل شده و قادر به ارتباط با يكديگر و استفاده از منابع يكديگر مثل داده ها، برنامه ها و يا ساير منابع سخت افزاري مثل چاپگر مي باشند.
تا يك دهه پيش دلايل اصلي براي اتصال كامپيوترها اين بود كه چند كامپيوتر ارزان قيمت با حداقل امكانات ، بتوانند از يك كامپيوتر پرقدرت مركزي خدمات دهنده (server) به طور مشترك بهره گيرند و همه كامپيوترها بتوانند از يك چاپگر مركزي استفاده كنند و همچنين همگي از يك نسخه نرم افزار گران قيمت كه در كامپيوتر مركزي وجود داشت، به طور اشتراكي بهره بگيرند و لذا هدف اصلي اشتراك در منابع و صرفه جويي در هزينه ها بود.
هدف شبكه هاي كامپيوتري امروزي، بيشتر به اشتراك گذاشتن اطلاعات و ايجاد امكان كار گروهي است و لذا علاوه بر صرفه جويي در هزينه، در وقت نيز صرفه جويي شده و حس يگانگي گروهي را در مسير اهداف مشخص در سازمان به وجود مي آورد.

  طبقه بندي شبكه ها :

مي توان به طور كلي شبكه ها را به دو دسته تقسيم كرد:
1 – شبكه محلي يا( LAN ( Local Area Network كه در ناحيه اي كوچك مثل ساختمان يك اداره كار مي كند و وسيله ارتباطي اين شبكه عمدتاً كابلهاي اتصال دهنده است.
2 – شبكه هاي پوشش وسيع يا (wid Area Network)‌كه ناحيه اي بزرگ، مثل شعبه هاي يك بانك را در سطح كشور پوشش مي دهد. وسيله ارتباطي اين شبكه ها، معمولاً خطوطي تلفني معمولي يا خطوط Leased line و يا ارتباطات ماهواره اي مي باشد.
اساس كاركرد اين دو نوع شبكه يكي است و تفاوت فقط در گسترش آنها مي باشد.  

  موارد مورد نياز جهت ايجادشبكه كامپيوتري :

1 – كامپيوتر
2 – واسط انتقال (سيم + كارت شبكه ، مودم + خطوط تلفن)
3 – سيستم عامل شبكه
M كامپيوترهاي بكار گرفته شده در شبكه ، بسته به نوع كاري كه لازم است انجام دهند و همچنين بسته به نوع ارتباط و سيستم عامل شبكه متفاوت هستند. به هر كامپيوتر در شبكه، يك گره يا Node گفته مي شود و هر Node داراي نام و نشاني شبكه اي منحصر به فرد است كه آنرا از ساير وسايل متصل به شبكه متمايز مي سازد. نرم افزار شبكه ، براساس اطلاعات عرضه شده از طرف كاربر، نحوه عملكرد هر گره را در شبكه معين مي كند و اسم شبكه را براي كمك به كاربران، در تعيين هويت گره فراهم مي سازد.
M هر كدام از وسايل موجود در شبكه، داراي يك يا چند رابط به نام درگاه (port) هستند، كابلهاي شبكه به درگاههاي شبكه وصل مي شوند، وظيفه اصلي كابل، علاوه برفراهم ساختن اتصال هر دو گره روي شبكه، انتقال داده ها در امن ترين حالت ممكن است.
در ارتباطات به صورت WAN مثل برقراري ارتباط با اينترنت از خط تلفن و مودم استفاده مي شود.  

  مودم

اصطلاح مودم از دو كلمه Modulator( مدگردان) و Demodulator (واحدگردان) گرفته شده است. مودم وسيله اي است كه فرمانها و اطلاعات رقمي يا ديجيتال كامپيوتر را به سيگنالهاي قياسي يا آنالوگ تبديل مي كند و در نتيجه نمي تواند از طريق خط تلفن به مودم ديگر برسند و مردم دوم نيز به نوبه خود سيگنالهاي آنالوگ را دوباره به اطلاعات و فرمانهاي رقمي يا ديجيتال تبديل مي كند تا بتوانند مورد استفاده كامپيوتر طرف مقابل قرار بگيرند، مودم هم مي تواند اطلاعات را ارسال كند و هم اطلاعات را بگيرد.  

 مودمها به دو صورت ساخته مي شوند:

1. Internal يا داخلي، كه به صورت كارت داخل كامپيوتر روي مادر بود و نصب مي شود. 2. External يا خارجي، كه در خارج از كامپيوتر قرار گرفته و به وسيله سيم به Port كامپيوتر وصل ميشود.
يكي از خصوصيات مهم هر مودم : سرعتي است كه مي تواند سيگنالها را ارسال يا دريافت كند. سرعت مودمها را بر حسب بيت در ثانيه bps ذكر مي كنند. امروزه بيشتر از مودمهاي با سرعت 14400، 28800،36600( با توجه به قابليت خطوط ارتباطي) استفاده مي شود.
مودمها براي برقراري ارتباط پايدار در بالاترين سرعت، از چند قرارداد يا پروتكل پيروي مي كنند وعلاوه بر اين مودمها براي افزايش سرعت انتقال داده ها، بايد فشرده سازي داده ها را نيز پشتيباني كنند. اين پروتكلها و قراردادها در اكثر موارد به صورت تنظيمهاي سخت افزاري در كارخانه سازنده روي مودم انجام مي گيرد. براي فشرده سازي داده ها و تصحيح خطا، پروتكل هايي وضع شده است در انتقال داده ها به صورت بلوك هايي شكسته مي شوند. براين اساس سه نوع پروتكل بر استفاده zmodem,Ymodem,Xmodem كه اساساً انتقال داده هاي هستند وضع شده اند.
بلوكهاي اطلاعات در Xmodem به صورت بلوكهاي 128 بايتي و بلوكهاي Ymodem ‌به صورت 1024 بايتي هستند. روش Ymodem داده ها را سريعتر، اما Xmodem داده ها را بدون خطا انتقال مي دهد. Zmodem داده ها را در دسته هاي بزرگ انتقال مي دهد و اگر بخشي از داده ها ارسال و ناگهان ارتباط قطع شود. اين پروتكل مي تواند بقيه داده ها را از نقطه قطع شده بفرستد. اين پروتكل براي فايلهاي بزرگ خوب عمل مي كند.  

  خط تلفن :

خطوط تلفن قادرند فركانسهاي بين 300 تا 3300 هرتز را از خود عبور دهند. به عبارت ديگر پهناي معبر عبور سيگنالها در خطوط تلفني از 300 تا 3300 هرتز مي باشد كه البته از تمام اين پهنا نمي تون استفاده نمود. بعضي از مودم ها جهت برقراري ارتباط از دو كانال مجزا جهت ارسال و دريافت اطلاعات استفاده مي كنند كه بين اين دو كانال، بايد جهت جلوگيري از تداخل ، فاصله ايجاد گردد. نوع ديگري از حركت پيام در خطوط تلفني، حركت يك طرفه است يعني از تمام پهناي باند براي ارسال و يا دريافت استفاده مي شود.  

  سيستم عامل شبكه Operating system:

نرم افزاري است كه به كامپيوتر امكان استفاده از منابع نرم افزاري و سخت افزاري را داده و عمليات سيستم را تحت كنترل دارد.
سيستم عاملهاي Dosو windows 3.1 به كامپيوتر امكان استفاده از منابع خودش را مي دهد و سيستم عاملهاي windows 95‌، windows NT و Netware به كامپيوتر، امكان استفاده و به استراك گذاشتن منابع ديگر كامپيوترهاي روي شبكه را مي دهد به هر حال سيستم عامل شبكه كليه عمليات سيستم را تحت نظر داشته و كنترل مي كند.